نگاه «آيتي» به تاريخ منتقدانه و تحليلي

زيرا او در اكتبر 1964 در يك تصادف رانندگي درگذشت. و ناراحت كننده است كه اگر او در چند دهه آينده زندگي خود زندگي مي كرد ، چند شغل نمي توانست فعاليت علمي وي را افزايش دهد و چه تعداد ديگر از دانش آموزان تحصيل نمي كردند. در عوض ، محبوبيت مرحوم آيتي تاريخ و علم بود ، به ويژه تاريخ اسلامي.

تصميم شهيد مطهري ، كه اظهار داشت: «آيتي مورخي است كه از تاريخ صدر اسلام صحبت مي كند ؛ كه از جزئيات ماجرا باخبر است و او را احاطه كرده است … همه سخنان او را شاهد و مدرك مي دانند. “همانطور كه تاريخ پيامبر اسلام ، كه يكي از بهترين كتابهايي است كه من با پيامبر (ص) ملاقات كردم ؛ اسلام در اندلس ، و بسياري ديگر ، نشان مي دهد كه او مهارت بسيار خوبي در اين مشاغل ، و در در همان زمان او منتقد بود

همراه با دكتر شاهد رحمت الله عليه و دكتر فياض ، بنيانگذار نسل جديدي از مورخان مسلمان است كه سعي كردند تاريخ جديد اسلام را از طريق تظاهرات شيعيان توضيح دهند. در عوض ، اين نسل جديدي از مورخان شيعه است كه روز به روز با همه سنت ها آشنا هستند – زيرا قبل از نام تاريخ در تمدن اسلامي ، “روز” به عنوان يكي از تاريخي استفاده مي شد. در نتيجه ، آنها به طور ناگهاني و انتقادي روي همه اين متون سخت كار كردند.

يكي از سخنان مرحوم آيتي اين است: “مورخ بايد از پتانسيل تحريف تاريخي آگاه باشد و به دنبال آثار باستان شناسان و شكاكان باشد”. “از نظر وي ، نتايج تحقيقات در تاريخ براي آشكارسازي علل پيشرفت و مشكلات و همچنين زبان ملل است.” اين يك ايده بسيار دشوار و دقيق درباره نحوه نگرش متوفي به تاريخ است. گفته مي شود كه عاشقان مرحوم آيات ، مرحوم فياض يا مرحوم شهيدي به گونه اي به آنها نگاه مي كردند كه با گفته بزرگان كاملاً موافق بودند؛ بهرحال آن مورد مد نظر نيست. اين واقعيت كه بايد بدون ترديد به آثار مورخان و مورخان نگريسته شود ، بيانگر عقايد پيچيده ، مفسران و محققان چنين اساتيدي است.

در مقدمه و مقدمه زندگينامه استاد ، من همچنين گفتم كه شيعيان بر مهارت ها ، توانايي ها و مهارت هاي خود در نگارش تاريخ ، به ويژه در توصيف ، توضيح و حفظ ، و حفظ ، ترويج و انتشار بيانيه ها (بدون ذكر) تمركز مي كنند. تاريخ با ما ، تاريخ “. بنابراين ، اگر بتوانيد فراواني آثار شيعه در تاريخ اسلام را با كتاب تاريخ اهل سنت مقايسه كنيد ، طول آن را خواهيد ديد. شيعيان اما موضوع را متفاوت ديدند. از نظر شيعه ، در زندگي امام معصومين (ع) از يك سو ، ما معنا ، معنا ، معنا ، تفسير و تفسير قرآن را داريم و از سوي ديگر ادامه نعمت هاي قرآني پيامبر خدا از زبان بي گناهان ؛ و نكته اصلي حفظ اين است. مثلاً نهج البلاغه را مي بينيد كه چگونه مرحوم سيدرضي كلمه امير (ع) راج را ترجمه كرد. رجوع كنيد به صحيفه سجاديه و توحيد مفضل … با اين انديشه ها ، كوشش ، توانايي و قدرتي كه شيعيان براي حفظ اين معاني به كار بردند ، و الحق و الانصاف نيز ستودني و خوش ظاهر هستند؛ اين فراتر از نوشتن يك گزارش كامل از اميرالم Muمنين (ع) ، و شرح جزئيات زندگي گذشته او است. بر اساس معناي تاريخ افعال و اعمال معصوم در زمينه انديشه شيعه ؛ اين خود يك تناقض است و كاربرد و اهميت آن نمي تواند با زبان يكسان باشد. يعني شيعيان بايد تاريخ را با هم مي ديدند و سعي مي كردند احاديث را با هم توضيح دهند. چرا؟ زيرا بر اين اساس ، مهم اين است كه آنچه يك شخص معصوم ، طبق كل معناي سنت ، كلمه و اعمال تقليد معصوم است ؛ در نتيجه ، سنگ و شكل است. چون زبان ، كلمات ، حديث و روايت امام معصوم است. بنابراين ، آزمايشاتي بايد در اين زمينه انجام مي شد. زيرا در حالي كه امكان تحريف كلام خدا وجود دارد ، اما در عمل و تاريخ خطاي پيامبران نيز امكان تحريف وجود دارد.

شيعيان علاوه بر بينش هاي بزرگ و معنوي خود ، بايد منطقه را براي تاريخ جديد و كامل تري از زندگي معصومين (ع) آزمايش كرده باشند. به نظر مي رسد كار كمتري انجام شده است ، بنابراين ، من آن را در كار دكتر مهم مي دانم. شاهد و دكتر آيتي كه در 100 سال گذشته عميق ، عميق و عميق وارد اين عرصه شده اند. اين يكي از دلايلي است كه من مجبورم به تاريخ و داستانها نيز نگاه كنم. از سوي ديگر ، در جهان دروني ، گاهي اوقات كنترل احساسات ، عواطف و عشق مي تواند مشكلات متعددي را به دليل سابقه معصومين (ع) ايجاد كند كه در واقع به آن بزرگواران مربوط نمي شود. بديهي است ، اگر مبتني بر عشق باشد ، عشق راهنماي رسيدن به معشوق مي شود و محافظي در برابر حواس پرتي و جادو است. اگر عشق واقعي باشد ، دو ويژگي دارد. همه اينها مترقي هستند و حافظ اين است كه عاشق دروغ ، جادو و دروغ نيستند. بديهي است ، در برخي موارد ، محبوبيتي كه مي تواند منجر به تعدادي از عوارض معرفتي شود. يا ممكن است آموزه هاي ديني را آغاز كند كه واقعاً ماهيتي مذهبي ندارند و منجر به فرقه گرايي مي شود. در چنين موردي ، حضور يك مورخ منتقد باعث مي شود كه گزارش به ما ارائه شود. در عين حال ، راه جدايي از غيبت بايد بسته شود.

آخرين روزي كه در 51 سالگي داشت مرحوم آيتي را از ما گرفت. به هر حال ، ما چند نفر داريم كه مسير خود را كامل مي كنند. بديهي است كه پروفسور رسول جعفريان اين روزها يكي از باهوش ترين افراد است و اين روند را ادامه مي دهد. اما موضوع اساسي را بايد جدي گرفت كه تاريخ به اندازه داستان مهم و مهم است. ايدئولوژي و مذهب شيعه بايد اين موضوع را جدي گرفته و جامعه پاك و خالصي را در اين زمينه ايجاد كند؛ با كمك تيمي كه علاقه زيادي به مرحوم آيتي و دكتر داشت. شاهد.

* رئيس انجمن آثار و مفاخر فرهنگي
* سخنان به احترام مرحوم محمد ابراهيم آيتي ، مورخ ، مترجم و مسلمان در انجمن آثار و افتخارات فرهنگي